Leerplicht

Als sociaal professional kun je ook te maken krijgen met kinderen die leerplichtig zijn. Het is daarom belangrijk om te weten hoe de leerplicht in Nederland is geregeld, maar ook om kennis te hebben over de soorten van onderwijs die er zijn. Daarnaast is het goed te weten hoe studiefinanciering in Nederland is vormgegeven.

Leerlingen van 5 tot 16 jaar zijn leerplichtig. Jongeren tussen de 16 en 18 jaar die nog geen startkwalificatie hebben behaald, zijn kwalificatieplichtig. Een startkwalificatie betekent dat een leerling (minimaal) een diploma havo, vwo of mbo (niveau 2 of hoger) in het bezit heeft. De kwalificatieplicht geldt niet voor jongeren die onderwijs gevolgd hebben in de uitstroomprofielen arbeidsmarktgericht of dagbesteding op het voortgezet speciaal onderwijs. 

Kinderen tussen 5 en 16 jaar: leerplicht
Alle kinderen tussen 5 en 16 jaar die in Nederland wonen zijn leerplichtig. Dit geldt dus ook voor kinderen die een andere nationaliteit hebben en voor kinderen van asielzoekers en vreemdelingen. 

Meestal gaan kinderen al naar school als ze 4 jaar zijn, maar dan vallen ze nog niet onder de leerplicht. Ouders zijn dus niet strafbaar als zij hun 4-jarig kind thuis houden. De leerplicht geldt vanaf de eerste dag van de nieuwe maand nadat het kind 5 jaar is geworden. Ouders en verzorgers die vanaf dat moment hun kind thuis houden, zijn strafbaar.

Inschrijven op school

Ouders of verzorgers moeten hun leerplichtige kinderen inschrijven op een school. De kinderen moeten ook echt naar die school gaan. Dit geldt ook voor kinderen met een andere nationaliteit en nieuwkomers (asielzoekers en vreemdelingen). Deze afspraken staan in de Leerplichtwet 1969.

Vrijstelling van de leerplicht

In uitzonderingsgevallen kunnen kinderen vrijstelling krijgen van de leerplicht, bijvoorbeeld bij een begrafenis of een huwelijk. Ook kan het gebeuren dat een kind door een lichamelijke of psychische oorzaak niet geschikt is om naar school te gaan.

Einde leerplicht

De leerplicht duurt tot en met het einde van het schooljaar. Als een kind 16 jaar wordt, moet hij het schooljaar dus nog afmaken. Een schooljaar loopt van 1 augustus tot en met 31 juli. Als een kind minimaal 12 volledige schooljaren naar school is geweest, is de leerplicht ook afgelopen. Een groep overslaan op de basisschool telt mee als volledig schooljaar.

Kwalificatieplicht voor jongeren van 16 en 17 jaar

Als jongeren van 16 en 17 jaar geen startkwalificatie hebben, hebben zij een kwalificatieplicht. Een startkwalificatie is, zoals hierboven al aangegeven, (minimaal) een diploma havo, vwo of mbo (niveau 2 of hoger). Als een leerling onderwijs heeft gevolgd in het uitstroomprofiel arbeidsmarktgericht of dagbesteding op het voortgezet speciaal onderwijs (vso), is deze niet meer kwalificatieplichtig. Een kwalificatieplichtige jongere moet volledig dagonderwijs volgen en mag niet voltijds werken. Als een leerling een beroepsbegeleidende leerweg (bbl) in het mbo volgt, kan hij leren en werken combineren.

Het doel van de kwalificatieplicht is om schooluitval van jongeren tegen te gaan en om kansen van startende jongeren op de arbeidsmarkt te vergroten.

Studiefinanciering

Het onderwerp studiefinanciering is de laatste tijd in de media regelmatig onderwerp van gesprek.

Als een student een mbo-, hbo- of universitaire opleiding volgt, kan hij studiefinanciering aanvragen. Studiefinanciering bestaat uit verschillende onderdelen. De student bepaalt zelf welke onderdelen hij aanvraagt.

Studenten kunnen de volgende vormen van studiefinanciering aanvragen:

Als een student studiefinanciering wil aanvragen, moet hij de volgende stappen zetten:

1. Een DigiD aanvragen. DigiD is een persoonlijke inlogcode voor de hele overheid. Hij krijgt na zijn aanvraag binnen 3 werkdagen een brief met inloggegevens.
2. Een persoonlijke OV-chipkaart kopen. Hij heeft deze kaart nodig om zijn studentenreisproduct op te zetten.
3. Inloggen op Mijn DUO om studiefinanciering aan te vragen.
   
   

Ingang studiefinanciering
Als een student mbo doet, gaat zijn studiefinanciering in vanaf het kwartaal na zijn 18e verjaardag. Alleen het studentenreisproduct kan hij voor zijn 18e al krijgen.
Als een student hbo of universiteit doet, gaat de studiefinanciering direct in als hij met studeren begint. Dat is ook als de student nog geen 18 jaar is.
Een student kan studiefinanciering met terugwerkende kracht aanvragen, tot en met het begin van het lopende studiejaar. De maanden die de student heeft gemist, krijgt hij dan alsnog uitbetaald. Het studentenreisproduct kan de student niet met terugwerkende kracht krijgen.
Het studiejaar begint bij mbo op 1 augustus en eindigt op 31 juli. Bij hoger onderwijs begint het studiejaar op 1 september en eindigt het op 31 augustus.

Nog niet geslaagd of toegelaten?

Als een student nog wacht op de uitslag van zijn eindexamen of als hij nog niet weet of hij tot een opleiding is toegelaten, kan hij toch zijn studiefinanciering aanvragen voor de opleiding die hij van plan is te gaan doen.

Gezakt of andere opleiding

Als een student gezakt is of een andere opleiding gaat volgen, dan moet hij die wijziging zo snel mogelijk via Mijn DUO doorgeven.

Zie voor meer informatie over dit onderwerp: https://duo.nl/particulier/studiefinanciering-aanvragen/mbo-hbo-of-universiteit.jsp